سیستم خنک کننده موتور دیزل ژنراتور؛ نحوه عملکرد و وظیفه + نکات نگهداری

با سیستم خنک کننده دیزل ژنراتور آشنایی دارید؟ این سیستم چه انواعی دارد؟ عملکرد آن به چه صورت است؟ در ادامه به آشنایی شما با این بخش مهم می‌پردازیم. پس با دشت نور همراه باشید.

سیستم خنک کننده دیزل ژنراتور چیست؟

سیستم خنک کننده یکی از قسمت‌های بسیار مهم در ژنراتور دیزلی است که برای خنک کردن دستگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. روشن شدن موتور دیزل با تولید گرما و حرارت همراه است. این گرما می‌تواند موجب آسیب رسیدن به قطعات دستگاه شود، همچنین لایه روغن روی آنها را از بین برده و سبب سوختن سیم پیچ‌ها می‌شود. به همین دلیل باید آن را از ژنراتور خارج کرد که برای این کار از سیستم خنک کننده کمک گرفته می‌شود.

انواع سیستم خنک کننده دیزل ژنراتور

برای خنک کردن دیزل ژنراتور دو نوع سیستم داریم، سیستم هوا خنک و سیستم آب خنک که به شرح زیر می‌باشند:

1. سیستم هوا خنک

   موتور دیزل هوا خنک با گردش هوا باعث کاهش دما می‌شود، سیستم هوا خنک دو سیکل خنک سازی دارد که به شرح زیر هستند.

   • روش تهویه باز

     این روش موجب گرفتن اگزوز هوای اطراف دستگاه شده و آن را به قسمت جلویی هدایت می‌کند، هوا با طی کردن طول دستگاه باعث خنک سازی دیزل ژنراتور می‌شود.

   • روش هوا محصور

     در این روش هوا از دستگاه دیزل خارج نمی‌شود و با افزایش فشار هوا، فن دستگاه روشن شده و باعث خنک شدن دمای داخلی دستگاه می‌گردد.

2. سیستم آب خنک

   این سیستم که به نام سیستم خنک کننده مایع نیز شناخته می‌شود، به این دلیل مایع نام گذاری شده که به غیر از آب، انواع روغن دیزل ژنراتور، ضد یخ یا هیدروژن برای خنک کاری دیزل ژنراتور استفاده می‌شود و مراحل این سیستم به شرح زیر می‌باشد:
   1. با استارت شدن دستگاه، واتر پمپ شروع به حرکت کرده و فن شروع به کار کردن می‌کند.
   2. موتور به دمای حداقلی خود می‌رسد و ترموستات باز می‌شود.
   3. تزریق ضد یخ به پمپ آب از طریق لوله کف رادیاتور منتقل می‌شود.
   4. ضدیخ به سرعت به وسیله واتر پمپ به داخل بلوک سیلندر فرستاده می‌شود.
   5. حرکت ضد یخ از داخل سیلندر باعث انتقال حرارت شده و پایین آمدن دما را به دنبال دارد.
   6. بعد از حرکت از داخل سیلندر به بخش ابتدایی رفته و دمای آن بخش را نیز کاهش می‌دهد.
   7. در زمانی که دما بالاتر از حد استاندارد برسد، ترموستات آب را ابتدا به قسمت بالایی سپس به قسمت پایینی رادیاتور می‌فرستد، با عبور از فن خنک شده و مجدد در شبکه جریان پیدا می‌کند و به خنک سازی موتور می‌پردازد.

اجزاء تشکیل دهنده سیستم خنک کننده دیزل ژنراتور

با توجه به نوع سیستم خنک کاری موتور دیزل، اجزای متفاوتی در آن به کار رفته است. برای مثال در سیستم هوا خنک رادیاتور و پمپ آب وجود ندارد، اما برعکس سیستم خنک کننده مایع این اجزاء را دارد ولی به طور کل شامل قطعات زیر می‌باشد:

1. رادیاتور

   

   مایع که گرما را از سیستم گرفته وارد رادیاتور شده و رادیاتور با جریان هوا سبب خنک شدن مایع می گردد. مایع خنک شده به سوی موتور پمپاژ شده و این عمل تکرار می‌شود، در ژنراتورهای بزرگ از 2 رادیاتور برای خنک کردن مایع استفاده می‌گردد.

2. فن رادیاتور

   

   بالا رفتن بیش از حد دما موجب کارکردن فن رادیاتور می‌گردد.

3. پمپ

   

   برای این که مایع، داخل موتور و دیگر بخش تزریق شود، نیاز به یک فشار دارد که این فشار را پمپ تهیه می‌کند، واتر پمپ‌ها با توجه به اندازه موتور قدرت‌های متفاوتی دارند.

4. اینترکولر

   

   زمانی که 2 یا چند سیال تماسی با هم ندارند، اینترکولر سببب انتقال حرارت بین روغن و جریان هوا می‌شود.

5. کولر روغن موتور

   

   این بخش، وظیفه خنک کردن روغن موتور در هنگام افزایش بیش از حد حرارت را دارد. روغن با وارد شدن داخل کولر به وسیله آب خنک می‌شود.

ویژگی‌های مایع خنک کننده دیزل ژنراتور

در سیستم خنک کننده مایع از هر مایعی نمی‌توان استفاده کرد. مایع باید دارای ویژگی‌های خاص باشد که به شرح زیر هستند:

• نباید باعث خرده شدن قطعات شود.
• بهتر است ضد یخ را از ترکیب اتیلن گلیکول یا سدیم نیتریت انتخاب کنید.
• توجه داشته باشید باید ضد یخ حداقل 6 و حداکثر 12 ماه یکبار عوض شود.

پیکربندی سیستم خنک کننده

پیکر بندی‌ها به 3 صورت انجام می‌شوند:

1. SPSL یاSingle Pump Single Loop

   معمولا این تنظیمات در برنامه‌های تولید ژنراتور کوچک تا متوسط استفاده می‌شوند و عملکرد آنها به صورت زیر می‌باشد:
   • بعد از روشن شدن موتور پمپ درایو رانده و کلاچ فن به چرخش در می‌آید.
   • وقتی موتور به دمای کار رسید، ترموستات باز شده و کلاچ فن در گیر می‌شود.
   • مایع خنک کننده به اجزای داخلی از جمله موتور، سرسیلندر، کولر روغن و اینتر کولر می‌رود.
   • رادیاتور هوا را به داخل می‌کشد.
   • جریان خنک کننده در زمان برگشت به رادیاتور هدایت می‌شود.

2. DPLP یا Double Pump Loop

   این سیستم برای ژنراتورهای بزرگ تهیه می‌شود و عملکرد این تنظیمات به شرح زیر است:
   • بعد از روشن شدن موتور پمپ درایو رانده و کلاچ فن به چرخش در می‌آید.
   • وقتی موتور به دمای کار رسید ترموستات باز شده و کلاچ فن در گیر می‌شود.
   • یک پمپ خنک کننده را به سمت موتور و سیلندر ها هدایت می‌کند.
   • پمپ دیگر خنک کننده را به سمت اجزای داخلی هدایت می‌کند.
   • رادیاتور هوا را به داخل می‌کشد.
   • جریان خنک کننده در زمان برگشت به رادیاتور های منفرد هدایت می‌شود.

3. SPSL

   این تنظیمات در دریاها کاربرد دارد:
   • بعد از روشن شدن، پمپ درایو مستقیم آب دریا را به ترموستات هدایت می‌کند.
   • بعد از رسیدن به دمای کار، ترموستات آب دریا باز می‌شود و این امکان را به شما می‌دهد تا آب از طریق موتور به سیلندرها و اجزای داخلی جریان پیدا کند.
   • در نهایت آب به منبع باز می‌گردد.

نگهداری سیستم خنک کننده دیزل ژنراتور

برای این که احتمال صدمه دیدن سیستم خنک کننده را کاهش دهید، موارد زیر را رعایت کنید:

1. ژنراتور را قفل کنید.
2. درپوش فشلر را از موتور داغ جدا نکنید.
3. مایع خنک کننده سمی می‌باشد و باید از کودکان، حیوانات دور نگهداری شود و با رعایت نکات محیط زیستی دور ریخته شوند.
4. پره‌ای که خم شده را صاف نکنید یا با پره خراب به کار دستگاه ادامه ندهید.
5. به درستی پر کردن مایع خنک کننده نیز حائز اهمیت است تا از قفل شدن ژنراتور جلوگیری شود.

کلام آخر

با مطالعه این مقاله متوجه شدیم که تضمین عملکرد اتوماتیک دستگاه، سیستم خنک کننده می‌باشد و با خرابی این بخش حرارت بالای دستگاه سبب آتش سوزی یا ذوب شدن قطعات درون دیزل ژنراتور می‌شود.