سوخت دیزل یا گازوئیل چیست؟ | فرق گازوئیل و بنزین چیست؟ + مزایا و معایب

چکیده مطلب

شاید تاکنون نام سوخت دیزلی یا گازوئیلی به گوشتان خورده باشد. فرق دیزل و گازوئیل در چیست؟ آیا می دانید diesel چیست؟  آیا می‌دانید که این سوخت برای چه موارد کاربردی دارد و از چه چیزی به وجود آمده است؟
مضرات استفاده از آن کدام‌اند؟
چه تفاوت‌هایی با بنزین دارد؟
در این مطلب مختصر و مفید با دشت نور همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در خصوص دیزل و یا گازوئیل به دست آورید.

سوخت دیزل (گازوئیل) چیست؟

سوخت گازوئیل (دیزل)، مایعی احتراقی می‌باشد که به طور معمول از تقطیر جزء به جزء ایجاد شده است. محدوده هیدروکربن‌های آن بین C14-C20 و با دامنه جوش 250-385 می‌باشد.

موارد کاربرد سوخت دیزل

سوخت موتورهای دیزلی که برای تامین برق مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند برای مصارف زیر کاربرد داشته باشد:

• بسیاری از تأسیسات صنعتی
• ساختمان‌های بزرگ
• تأسیسات سازمانی
• بیمارستان‌ها
• تأسیسات برق
• مورد استفاده در حمل و نقل
• برای تامین انرژی خودروهای بزرگراهی و موتورهای غیر جاده‌ای مانند ژنراتورها
• کامیون‌ها
• تجهیزات مزرعه، ساخت و ساز و معدن
• کشتی‌ها
• لوکوموتیو
• و ...

سوخت دیزل از چه چیزی به وجود آمده است؟

دیزل یک سوخت فسیلی است، به این معنی که از نفت خام تقطیر شده و نفت از اعماق زمین که در معرض گرما و فشار زیاد قرار گرفته است، ایجاد می‌گردد. گازوئیل از طریق فرآیندی به نام تقطیر به وجود آمده که بخش‌های خاصی از نفت خام را جدا می‌کند. بیشتر سوخت‌های دیزلی که تولید و مصرف می‌شوند، از نفت خام در پالایشگاه‌های نفت تصفیه می‌گردند.

نحوه تولید سوخت دیزل

سوخت‌های گازوئیلی درست مانند نوع بنزینی، بخش تقطیری نفت خام هستند. تولید سوخت گازوئیل مشابه بنزین است. اول تقطیر، دوم مراحل مختلف تبدیل و سوم پاکسازی انجام می‌شود.
سوخت دیزل حاوی اجزای غیرفرار بیشتری نسبت به بنزین است و محدوده جوش بالاتری دارد (بین 160 درجه سانتیگراد تا 371 درجه سانتیگراد). بنابراین، این نوع سوخت باید پاشیده شود و نمی‌توان آن را در هوا تبخیر کرد.
مانند بنزین، سوخت گازوئیل با چندین افزودنی مخلوط می‌شود تا ویژگی‌های عملکرد را تنظیم کند. با این حال، برخلاف بنزین، دو مسئله اصلی در مورد افزودنی‌ها در سوخت دیزل وجود دارد. اولین مورد تمیز نگه داشتن نازل انژکتور و دوم جلوگیری از ژل شدن در هوای سرد زمانی که دما به زیر یک نقطه خاص می‌رسد.

قیمت گازوئیل

به طور کلی قیمت گازوئیل قبل و بعد از افزایش قیمت بنزین با تغییر روبرو نشده است. اما با این حال در صورت کسری بودجه، دولت می‌تواند قیمت آن را افزایش دهد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در این باره می‌توانید با فروشگاه دشت نور تماس بگیرید.

تفاوت گازوئیل با بنزین

این دو دارای تفاو‌ت‌هایی با یکدیگر هستند که در ادامه به بیان فرق دیزل و بنزین می‌پردازیم:

1. تراکم

   گازوئیل متراکم‌تر از بنزین است.

2. بو

   گازوئیل روغنی‌تر است و بوی متفاوتی نسبت به بنزین دارد.

3. جایگاه سوخت

   در جایگاه‌های سوخت، پمپ‌های دیزل به وضوح مشخص شده‌اند. ظروف سوخت دیزل باید زرد رنگ باشند، در حالی که بنزین در یک ظرف قرمز قرار می‌گیرد.

4. از نظر ترکیب مولکولی

   در سطح مولکولی، بنزین و گازوئیل متفاوت هستند. ترکیب شیمیایی بنزین معمولاً C9H20 است در حالی که گازوئیل اغلب C14H30 است.

5. نیاز به مراحل تصفیه

   گازوئیل به نسبت بنزین به مراحل تصفیه کمتری نیازمند می‌باشد.

6. انتشار CO2

   گازوئیل در هر مولکول خود دارای درصد بیشتری اتم کربن است که می‌توان آن را حدود 13 درصد بیشتر از بنزین در نظر گرفت. به همین دلیل میزان انتشار CO2 توسط گازوئیل بیشتر می‌باشد.

7. توان

   جایگاه بالاتر از لحاظ محتوای انرژی متعلق به گازوئیل است. گازوئیل حدود 36.7 مگاژول و بنزین حدود 33.7 مگاژول محتوای انرژی دارد که به همین دلیل سوخت دیزل حدود 16 درصد از سوخت بنزین در این زمینه جلوتر می‌باشد.

8. گرانروی

   بنزین دارای گرانروی کمتری به نسبت گازوئیل می‌باشد که البته با کمتر شدن دما، گرانروی گازوئیل بیشتر نیز می‌شود، اما بنزین دچار اینگونه رفتارات در تغییرات دمایی نمی‌شود.

9. فراریت

   مولکول‌های بنزین سبک‌تر بوده که به همین دلیل به نسبت گازوئیل دارای فراریت بیشتری می‌باشند. این بدان معنا است که در دمایی ثابت، مولکول‌های بنزین به نسبت بیشتری از مولکول‌های گازوئیل تبخیر می‌شوند که یعنی بنزین سریع‌تر آتش خواهد گرفت.

10. بازه جوش

    بازه جوش بنزین حدود 20 تا 150 درجه سانتیگراد و بازه جوش گازوئیل حدود 37 الی 450 درجه سانتیگراد می‌باشد.

11. میزان مصرف سوخت

    بنزین در هر 100 کیلومتر، کمتر از گازوئیل مصرف می‌شود.

سوخت دیزلی بهتر است یا بنزینی؟

از برخی جهات، گازوئیل برای محیط زیست بهتر از بنزین است. دیزل حاوی مواد افزودنی کمتری نسبت به بنزین بوده و در نتیجه گازهای گلخانه‌ای کمتری آزاد می‌کند. با این حال، گازوئیل هنگام سوختن، گوگرد بیشتری تولید می‌کند که به افزایش احتمال بارش باران اسیدی کمک می‌کند.

بیودیزل چیست؟

تحولات اخیر در منابع سوخت جایگزین باعث تولید بیودیزل شده است. بیودیزل سوخت فسیلی نیست و از روغن نباتی به دست می‌آید. بیودیزل تمیزتر از دیزل سنتی می‌سوزد. مقداری از آن را می‌توان با پترودیزل مخلوط کرد و در موتورهای معمولی دیزل استفاده نمود. با این حال، از آنجایی که بیودیزل تمایل دارد تا کثیفی و سایر مواد را در خطوط سوخت حل کند، فیلترهای سوخت می‌توانند به سرعت مسدود شوند و باید اغلب تعویض شوند. بیودیزل به عنوان B20 (مخلوط 20 درصد بیودیزل) و B100 (بیودیزل خالص) شناخته می‌شود.

مضرات سوخت گازوئیلی

از مضرات گازوئیل این است که میزان آلاینده‌های بیشتر و دی اکسید کربن بیشتری تولید می‌کند.

آلودگی‌های سوخت دیزل

آلودگی ناشی از این سوخت عبارت‌اند از:

• دوده یا ذرات معلق (PM)
• اکسیدهای نیتروژن (NOx) که به تولید ازن سطح زمین و باران اسیدی کمک می‌کنند.
• هیدروکربن‌ها (HC)
• مونوکسید کربن (CO)
• سایر آلاینده‌های خطرناک هوا (HAPs) و سموم هوا

این آلودگی‌ها می‌توانند باعث بیماری قلبی و ریوی و طیف وسیعی از اثرات مضر برای سلامتی شوند. همچنین می‌توانند به گیاهان، حیوانات، محصولات کشاورزی و منابع آبی آسیب برسانند.

گازوئیل در چه دمایی یخ می‌زند؟

به طور کلی گازوئیل دارای نقطه انجماد دقیقی نیست و محدوده‌ای از انجماد دارد. با کاهش درجه حرارت، به مرور گازوئیل دچار تغییراتی می‌شود. در ابتدا قسمت‌های کوچکی از مواد چسبنده و رسوبات آن از این مایع خارج شده و سپس با سرد شدن شدید هوا، مولکول‌های هیدروکربن به آرامی شروع به انجماد می‌کنند.

وجود آب در گازوئیل

به طور معمول اگر میزان آبی که در گازوئیل وجود دارد، کمتر از 50 ppm باشد، جای نگرانی وجود ندارد، اما بین 50 تا 150 باشد، در مرحله هشدار بوده و بالاتر از 200 ppm بودن آن به هیچ عنوان قابل قبول نبوده و در این شرایط علاوه بر اینکه باید علت وجود آب را دانست، باید اقدامی را برای رفع آن انجام داد.
بهترین راهکار برای جداسازی آب از گازوئیل، استفاده از دستگاه تصفیه گازوئیل می‌باشد.
در ابتدای کار که میزان آب در گازوئیل کم است، این دو بصورت محلول در یکدیگر بوده و کاملا یکسان هستند. در این مرحله امکان تشخیص آب در گازوئیل به صورت چشمی ممکن نیست.

آیا آب در گازوئیل قابل حل می‌باشد؟

تا زمانی که گازوئیل به نقطه اشباع نرسیده باشد، آب قادر به محلول شدن در آن خواهد بود. هنگامی که آب از نقطه اشباع خود بیشتر شود، آب نمی‌تواند دز آن حل شود و به شکل امولوسیون و یا اشباع در خواهد آمد. در این شرایط آب نه حالت محلول دارد و نه حالت آزاد، بلکه به شکل قطرات ریزی در گازوئیل حالت شناور خواهد داشت.
با توجه به این موضوع که دانسیته و چگالی آب نسبت به گازوئیل بیشتر می‌باشد، به همین دلیل در شکل آزاد، آب در کف مخزن در گازوئیل قرار خواهد گرفت.

چرا EPA مواد افزودنی دیزل را تنظیم می‌کند؟

EPA افزودنی‌های سوخت را به عنوان محصولاتی که برای افزایش کیفیت و کارایی سوخت‌ها فرموله شده‌اند، تعریف می‌کند. EPA مواد افزودنی را تنظیم می‌کند، زیرا بر انتشار گازهای گلخانه‌ای تأثیر می‌گذارد.
مقدار گوگرد در گازوئیل مستقیماً با میزان آلودگی تولید شده در هنگام سوزاندن سوخت در موتور مرتبط است. سطوح بالای گوگرد باعث افزایش آلاینده‌ها می‌گردد.
هنگامی که گازوئیل در موتورها سوزانده می‌شود، انتشار گازهای گلخانه‌ای منجر به آلودگی هوا شده که اثرات جدی بر سلامت انسان و محیط زیست دارد.

مشاوره برای خرید سوخت گازوئیلی

اگر همچنان مطمئن نیستید که بهترین گزینه برای شما این نوع سوخت می‌باشد یا خیر، با دشت نور تماس بگیرید و از مشاوره رایگان با متخصصان و کارشناسان مجرب ما بهره مند شوید.

موتور دیزلی چگونه کار می‌کند؟

اگر کارکرد موتور در ژنراتورهای دیزلی برایتان جالب است، پس این بخش را نیز مطالعه نمایید:

1. این نوع موتورها از طریق احتراق داخلی کار می‌کنند. سوپاپ ورودی موتور باز شده و هوا را به داخل سیلندر می‌آورد.
2. در مرحله بعد، پیستون هوا را با حرکت به سمت بالا فشرده می‌کند و در این مرحله سوخت تزریق می‌شود.
3. هوا که از طریق فشرده سازی گرم شده است، سوخت را مشتعل کرده و پیستون را مجبور به پایین آمدن می‌کند.
4. سپس پیستون دوباره به سمت بالای سیلندر حرکت کرده و اگزوز را از احتراق آزاد می‌کند. به این دلیل به این فرآیند چهار مرحله‌ای، گفته می‌شود که موتور دیزل دارای چرخه احتراق چهار زمانه است.

تفاوت موتور دیزلی با موتور بنزینی

یک موتور بنزینی تقریباً مانند موتور دیزل عمل می‌کند. با این حال، یک موتور گازسوز هوا و سوخت را قبل از تزریق به سیلندر مخلوط می کند. سپس مخلوط توسط یک شمع مشتعل می‌شود. از طرف دیگر موتورهای دیزلی شمع ندارند. سوخت توسط هوای فشرده مشتعل می‌شود.

سوالات متداول

1. از موتور دیزلی در چه مواردی استفاده می‌شود؟

   اکثر کامیون‌های باربری و حمل و نقل و همچنین قطارها، اتوبوس‌ها، قایق‌ها و وسایل نقلیه مزرعه، ساختمانی و نظامی و برخی خودروها و کامیون‌های سبک دارای موتورهای دیزلی هستند.

2. آیا سوخت گازوئیلی حاوی گوگرد است؟

   قبل از سال 2006، بیشتر سوخت های دیزلی، حاوی مقادیر زیادی گوگرد بودند. گوگرد سبب انتشار آلودگی در هوا می‌گردد که برای سلامتی انسان مضر می‌باشد.
   به تدریج الزاماتی در این باره صورت گرفت که سوخت دیزلی با کمترین میزان گوگرد تولید شود
   از سال 2009، گازوئیل با گوگرد بسیار کم ((10 ppm تولید شده است.
   از سال 2010، این نوع سوخت ممکن است حاوی 7 درصد حجمی اسید چرب متیل استر (FAME) باشد تا دستورالعمل‌های سوخت‌های زیستی را رعایت کند.

3. مخترع سوخت دیزل چه کسی بود؟

   یک دانشمند آلمانی به نام رودولف دیزل، مخترع این نوع سوخت بوده است. قبل از شروع به تصفیه گازوئیل توسط صنعت نفت، رودولف آزمایشات بیودیزل و غبار و گرد زغال سنگ را نیز انجام داد.

4. چگالی گازوئیل چقدر است؟

   گازوئیل به نسبت دیگر سوخت های رایج، وزن بیشتری دارد. دانسیته گازوئیل در حدود 0.8 کیلوگرم در متر مکعب است.

5. آیا امکان ترکیب گازوئیل و بنزین وجود دارد؟

   اینکه از چه نوع سوختی برای دستگاه خود استفاده می‌کنید، بستگی به نوع دستگاه و نظر سازنده دارد. باید بدانید که سوخت دیزل به نسبت بنزین متراکم‌تر بوده و به همین دلیل پمپ بنزین نمی‌تواند مخلوط این سوخت را در دستگاه حرکت دهد که در نتیجه آن سیستم با مشکلاتی روبرو می‌شود.